Obszar „But Saatse” to 115-hektarowy fragment terytorium Federacji Rosyjskiej, który wcina się na 1,5 kilometra w głąb Estonii. Przez jego wierzchołek biegnie droga pamiętająca czasy Związku Sowieckiego, z której Estończycy mogą korzystać bez specjalnego zezwolenia – pod warunkiem, że nie zatrzymują się po rosyjskiej stronie.

W piątek wieczorem estońska straż graniczna ogłosiła czasowe zamknięcie przejazdu, gdy zauważono grupę zamaskowanych i uzbrojonych mężczyzn bez znaków identyfikacyjnych, którzy mieli blokować trasę.

„Sądząc po ich mundurach, z pewnością nie byli to strażnicy graniczni” – powiedział Meelis Saarepuu, szef południowej prefektury PPA.

Estońskie służby oceniają, że incydent był kolejną rosyjską prowokacją mającą na celu testowanie reakcji NATO i państw bałtyckich.
„Jesteśmy świadkami ciągłych prób destabilizacji – od kradzieży znaków granicznych, przez celowe tworzenie kolejek na przejściach, po zakłócanie sygnałów GPS” – podkreślił Saarepuu.

Minister spraw wewnętrznych Estonii potwierdził, że według najnowszych informacji „tajemniczy przybysze opuścili już ten obszar”, jednak sytuacja pozostaje objęta nadzorem operacyjnym.

Od początku 2024 roku Estonia, Łotwa i Finlandia odnotowały rosnącą liczbę incydentów granicznych z udziałem rosyjskich służb i grup paramilitarnych.
Kreml testuje gotowość NATO, stosując hybrydowe formy nacisku – od sabotażu sygnałów GPS po próbne wtargnięcia dronów i małych oddziałów bez oznaczeń.

Eksperci z estońskiego Centrum Studiów nad Bezpieczeństwem Międzynarodowym w Tallinnie przypominają, że identyczny scenariusz zastosowano w 2014 roku na Krymie, gdy „zielone ludziki” – formalnie niebędące częścią rosyjskiej armii – zajmowały kluczowe obiekty jeszcze przed oficjalną interwencją wojskową.

Jak podkreślają analitycy wojskowi, obecność uzbrojonych mężczyzn bez insygniów na granicy NATO ma charakter psychologiczny i strategiczny. Moskwa stara się wywołać niepokój społeczny i medialny efekt przy minimalnym ryzyku otwartego konfliktu.

Według estońskiego resortu spraw wewnętrznych, siły graniczne pozostają w stanie podwyższonej gotowości, a wszelkie naruszenia będą „traktowane jako bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa”.